Bronmateriaal

Bij de realisatie van de digitale les ‘Verzet’ is dankbaar gebruik gemaakt van vele indrukwekkende verhalen, foto’s, video’s en audiofragmenten. Onderstaand worden de bronnen in volgorde van de digitale les ‘Verzet’ genoemd.

Intro

De April/Meistakingen in 1943. (NIOD)

Wapens werden begraven na dropping. (NIOD)

Ontspoorde gecamoufleerde locomotief. (Fotograaf Onbekend / Collectie Nationaal Bevrijdingsmuseum Groesbeek)

Het Parool. De krant der Bevrijding. Bevrijding Amsterdam, mei 1945. (Vervaardiger: F. Le Coultre / Collectie NIOD)

Drie mannen bij een drukpers waaruit het bevrijdingsnummer van Trouw rolt. Het betreft een illegale drukkerij in het Gooi, waar enkele weken voor de bevrijding het bevrijdingsnummer van Trouw gedrukt werd. (Verzetsmuseum Amsterdam)

Ondergrondse verblijfplaats van twee onderduikers te Aalten. (NIOD)

Ingang van de schuilkamer in een klooster. (NIOD)

Ravage na de aanslag op het Bevolkingsregister van Amsterdam. (NIOD)

Foto uit een reportage van de nagespeelde dropping in een weiland ten noorden van Alphen aan den Rijn (Ridderbuurt), enkele dagen na de bevrijding. (Verzetsmuseum Amsterdam)

De razzia op en rond het Jonas Daniël Meijerplein in Amsterdam, die aanleiding was voor de Februaristaking. (Verzetsmuseum Amsterdam)

Op meedogenloze wijze werden jonge joodse mannen op het Jonas Daniël Meijerplein bijeen gedreven. (NIOD)

Verzetsactie: illegale pers

Voorbeelden van illegale pers. Enkele illegale kranten waaronder De Geus, Trouw, De Waarheid, De Vonk, Ons Volk, Je Maintiendrai, Christofoor, De Vrije Katheder, Het Parool en Vrij Nederland. (NIOD)

Verwoest Rhenen, met de Panormamolen. De foto is genomen vanuit de Cuneratoren. (Fotograaf: A.Ph. de Keijzer/ Collectie NIOD)

Prent ‘Gelijkgeschakeld’ uit ‘Nachtmerrie over Nederland’. (Leo Jordaan / Atlas van Stolk)

Max Blokzijl. (Fotodienst der N.S.B. / Collectie NIOD)

NSB colportage met de NSB krant ‘Volk en Vaderland’, door drie leden van de WA. (Fotograaf: Hasewinkel, J.H. / Collectie NIOD)

Bekendmaking. Inleveringsplicht van radio- ontvangtoestellen, toebehoren en onderdelen voor inwoners en evacués van Amsterdam-Zuid. (NIOD)
“De Jodenvervolging”. “De Voorbode”. ‘s-Gravenhage, 15-12-1940. (Collectie NIOD)

Jodenverordening te Haarlem.”. “Limburger koerier: provinciaal dagblad”. Heerlen, 02-04-1941. (Collectie Koninklijke Bibliotheek)

Duitsch Weermachtbericht. Felle gevechten op het eiland Walcheren. Verbitterde strijd om iedere duimbreed gronds ter weerszijden van de Westerschelde. Vijandelijke groep strijdkrachten, die ten Westen van Breda is afgesneden, gaat haar vernietiging tegemoet.”. “Nieuwsblad van Friesland : Hepkema’s courant”. Heerenveen, 06-11-1944. (Collectie Koninklijke Bibliotheek)

“Britse troepen zijn op Walcheren geland: Vlissingen grotendeels bezet”. “Vrĳbuiter”. Overveen, 02-11-1944. (Collectie NIOD)

“Het bombardement van Nijmegen.”. “Slaet op den trommele”. Utrecht, 29-03-1944. (Collectie NIOD)

“De verwoesting te Nijmegen. Een bezoek aan de geteisterde stad.”. “Dagblad van het Oosten : Almelo’s dagblad”. Almelo, 04-03-1944. (Collectie Koninklijke Bibliotheek)

“Het bombardement van Den Haag.”. “Trouw : speciale uitgave voor Amsterdam en omstreken”. Amsterdam, 08-03-1945. (Collectie NIOD)

“De luchtaanval op Den Haag”. “Dordrechtsche courant”. Dordrecht, 13-04-1944. (Collectie Koninklijke Bibliotheek)

Concentratiekampen: Waar de Nazi’s hun idealen in praktijk brengen”. (Het Parool; nr. 58; 27 september 1943; blz. 4,5 / Publiek Domein)

Verzetsactie: spoorwegstaking

Spoorwegstation Delft, verlaten en in onbruik sinds de spoorwegstaking. (Vervaardiger: Filmdienst der Binnenlandsche Strijdkrachten Gewest 13, District Delft / Collectie NIOD)

Geluidsfragment Radio Oranje: Nieuwsberichten over opmars der Amerikanen en Russen. Vermoedelijk op 18 september 1944. Toespraak Jhr. O.C.A. van Lidth de Jeude de Minister van Oorlog. (Collectie Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid)

Nederlandse politici tijdens de Tweede Wereldoorlog : Premier van Nederland in ballingschap P.S. Gerbrandy bij het inspreken van een Nederlandstalige BBC uitzending voor Zuid-Afrika in de studio, met een grote microfoon voor zich. Engeland, Londen, 23 september 1941. (Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad/Fotograaf onbekend)

Slag om Arnhem 1944/1945; Operation Market Garden. (NIOD) Minister-President Gerbrandy over de betekenis van de Spoorwegstaking voor de Geallieerde oorlogsvoering (Radio Oranje/ Collectie Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid / Publiek Domein)

Pamflet tegen de Spoorwegstaking. (NIOD)

Affiche tegen de Spoorwegstaking. (NIOD)

Still van de film ‘Honger’ van Rudi Hornecker, een documentaire over de Hongerwinter in Nederland. (Vervaardiger: Rudi Hornecker / Collectie Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid)

Postvervoer Rotterdam-Amsterdam, 1944. (NIOD)

Foto uit een reportage van de nagespeelde dropping in een weiland ten noorden van Alphen aan den Rijn (Ridderbuurt), enkele dagen na de bevrijding. (Verzetsmuseum Amsterdam)

Still van de film ‘Honger’ van Rudi Hornecker, een documentaire over de Hongerwinter in Nederland. Het totale gebrek aan brandstof tijdens de laatste oorlogsjaren heeft grote gevolgen voor het straatbeeld in de grote steden. Geen boom of struik is meer veilig. (Vervaardiger: Rudi Hornecker / Collectie Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid)

“Spoorwegstaking 1944” uit de Vrijheidskalender 1945. (Collectie Atlas van Stolk, Rotterdam)

Verzetsactie: verzetsgroep CS6

Bergplaats groep CS6 ten huize familie Boissevain, Corellistraat 6. (NIOD)

De sabotagewerkplaats van de broers Gideon en Janka Boissevain in de kelder van de Corellistraat 6 in Amsterdam. (NIOD)

De sabotagewerkplaats van de broers Gideon en Janka Boissevain in de kelder van de Corellistraat 6 in Amsterdam vanuit een andere hoek. (NIOD)

Fragment van een met bloed geschreven brief van Gideon Boissevain. (Verzetsmuseum Amsterdam)

Het door een aanslag verwoeste Rembrandttheater aan het Rembrandtplein. (Verzetsmuseum Amsterdam)

“Rembrandttheater afgebrand.”. “De standaard”. Amsterdam, 27-01-1943. (Collectie Koninklijke Bibliotheek)

Animatie ‘Verzet als Voorbeeld’, Jaarthematekst Nationaal Comité 4 en 5 mei geschreven door Frank van Vree.